ကယ်ရိုလိုင်းနားကျွန်းတွေရဲ့အနီးမှာတည်ရှိတဲ့ Chuuk Lagoon Micronesia ဟာကမ္ဘာပေါ်ကသဘောၤပျက်တွေ အများဆုံးတည်ရှိရာ ကျွန်းတစ်ခုပဲဖြစ်ပြီး ထိုနေရာမှာ မကျွတ်လွတ်နိုင်တဲ့ ဝိဉာဉ်များနှင့် အံ့သြဖွယ်ရာများကလည်း များစွာရှိလို့နေပါတယ်။ ဒီနေရာဟာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်တုန်းက ဂျပန်တို့ရဲ့ မဲဆွယ်စည်းရုံးရာနေရာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး 1944ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလမှာ............
ဘီးတပ်ကုလားထိုင်အနားမှာ လူတစ်ယောက်မှရှိမနေပေမယ့် လူတစ်ယောက်ကဘီးတပ်ကုလားထိုင်ကိုတွန်းသွားသလိုမျိုးဖြစ်သွားတာကို...............
ပရလောကသားတွေဆိုတာ ကျွန်တော်တို့နေထိုင်ရာပတ်ဝန်းကျင်တွေမှာ အချိန်မရွေး၊နေရာမရွေးတွေ့ကြုံနိုင်ကြတဲ့အရာတစ်ခုပါ။ များသောအားဖြင့် ပရလောကသားတွေဆိုတာ ကျွန်တော်တို့အနီးအနားမှာရှိနေနိုင်ကြပေမယ့် သတိမထားလိုက်မိလိုက်တာကြောင့်သာ သူတို့တွေရှိနေကြတယ်ဆိုတာကို မသိလိုက်ရတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ကျွန်တော်တင်ဆက်ပေးသွားမယ့် ဗီဒီယို(၃)ခုမှာဆိုရင်တော့.......
“အနှစ်တစ်ရာမနေရ အမှုတစ်ရာကြုံရ” ဆိုတဲ့စကားအတိုင်း လူ့ဘောင်လောကမှာ ကိုယ်လက်လှမ်းမမီတဲ့ လျှို့၀ှက်ဆန်းကြယ်တဲ့ အမှုကိစ္စများကြုံတွေ့ဖူးကြရပါလိမ့်မယ်။ အင်မတန်မှ ထူးခြားဆန်းကြယ်တဲ့ လူဝင်စားကိစ္စရပ်တွေကိုလည်း
ခင်ခင်လေး ကဖိုးစိန်လမ်း အိမ်မှာ အဲဒီညနေကသေသူ မောင်မောင်လတ်က သူ့ကို ဗလက္ကာယလုပ်လို့ ကားယူပြီး ထွက်ပြေးလာရတယ်။ သူ့ဆလင်းဘတ်မေ့ကျန်ခဲ့ရတယ်။ မောင်မောင်လတ်ကို အရက်ပုလင်းနဲ့ ရိုက်ပြီး ခုခံရတယ်လို့ ပြောတယ်မဟုတ်လား”
အလောင်းခွဲစိတ်ရသော မှုခင်းဆရာဝန်ကြီးက သေသူသည် ဇူလိုင်လ(၁၃)ရက် ညနေ(၆း၃၀)နာရီနှင့် ည(၈း၃၀)နာရီအတွင်း သေဆုံးသည်ဟု သတ်မှတ်ကြောင်း၊ သေသူ၏ သွေးကြောများတွင် အယ်လ်ကိုဟော်အတော်များများတွေ့ရကြောင်း သေသူသည် ဘယ်ဘက်နောက်ကျောမှဖြစ်၍ နှလုံးသား အလယ်တည့်တည့်လောက်ကို ဖောက်ဝင်သွားသော ဓားဒဏ်ရာကြောင့် သေဆုံးရခြင်းဖြစ်ကြော
“ကျွန်မ ဆရာ့ကို လာတွေ့ဖို့ချိန်နေတာကြာပြီ ခုမှပဲ တွေ့ဖြစ်တော့တယ်”
“ဘာများအကြောင်းထူးရှိလို့လဲ ဒေါ်အေးအေးကြိုင်”
“တခြားတော့ မဟုတ်ပါဘူး၊ တလောကရောက်လာတဲ့ “ခင်ခင်လေး” ဆိုတာ ဆရာများ သိမလားမသိဘူး။ သူကယောင်္ကျားတစ်ယောက်ကို ဓားနဲ့အသေထိုးခဲ့တယ်လေ”
“အင်း…..ဟို ရုပ်ရှင်ကုမ္ပဏီပိုင်ရှင်ရဲ့သား ဆိုတာကိုသတ်မှုနဲ့ရောက်လာတဲ့ မိန်းကလေးများလား”
မြတ်စွာဘုရား၏ ဂုဏ်တော်များကို အကျဉ်းချုံး၍ တစ်လုံးစီ အပြန်အလှန် အထက်နှင့်အောက် သီကုံးစီတပ်သော ဥပါဒ်အန္တရာယ်ရှင်းခြင်းနှင့် ဘေးရန်ရောဂါကင်းခြင်းကို ဖြစ်စေသည်။.......
ဂါထာ(၄)ပုဒ်၏ သတ္တိသိဒ္ဓိအစွမ်းမှာ စည်းစိမ်၊ ဥစ္စာ၊ ရတနာ၊ ရွှေ၊ ငွေ၊ အိုးအိမ်၊ တိုက်၊ ခြံ၊ ကား ဤ(၉)ပါးသော ပစ္စည်းတို့သည် ဝင်လာမစဲ စည်ကားစွာ တိုးတက်ဝင်ရောက်လာရကုန်၏။ အလုပ်အကိုင်များကို နတ်ကောင်း နတ်မြတ်များက လာရောက်ကူညီ မ,စ စောင့်ရှောက်လာရကုန်၏။ အပူသောက စိတ်ဆင်းရဲမှု မှန်သမျှ မရှိနိုင်တော့ချေ။ မဖြစ်ပေါ်လာနိုင်တော့ပေ။.........
ဤစိပ်နည်းမှာ လွန်စွာမှလာဘ်ရွှင်သောနည်းဖြစ်ပါသည်။ ဗန်းမော် ဆရာတော်ကြီး၏နည်းဖြစ်သည်ဟု သိရပါသည်။.......
ဥုံ၊ နမော ဗုဒ္ဓါယ၊
နကာရော ကကုသန္ဓောစ၊.........
ယဿ၊ ဒသ, အက္ခရာ- အ- သံ၊
ဝိ- သု- လော- အံ- ပု- သ- ဗု- ဘ။
.....