ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော် ဦးဩဘာသ
ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော်ဦးဩဘာသသည် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၂ဝ၂ခု၊ တပေါင်းလဆန်း ၉ ရက်နေ့(ခရစ်နှစ် ၁၈၄၀
ခုနှစ်)တွင်ခမည်းတော်ဘိုးရာကျော်၊မယ်တော်ဒေါ်ငွေနှင်းတို့မှမတ္တရာမြို့နယ်မြေပုံကန်မြောက်ရွာတွင်ဖွားမြင်ခဲ့သည်။
ဆရာတော်၏ငယ်မည်မှာမောင်ကွန်းဖြစ်သည်။
ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော်ဘုရားကြီးအကြောင်းမှာမြန်မာပြည်တစ်ဝန်းမသိသူမရှိအောင်ပင်အလွန်ကျော်ကြားသောဝိဇ္ဇာဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးဖြစ်သည်။
ခရစ်နှစ်၁၈၉၄ခုနှစ်(မြန်မာသက္ကရာဇ်၁၂၅၆ခုနှစ်)တွင်ရဟန်းအဖြစ်ခံယူခဲ့သည်။ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာတော်မှာဘုတလင်မြို့၊
တောင်ကလပ်ဆရာတော်ဦးရာဇိန္ဒဖြစ်၍ရဟန်းဘွဲ့မှာဦးဩဘာသဖြစ်သည်။
ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည်ရဟန်းဖြစ်၍နှစ်,နှစ်ကြာသောအခါ ၁၈၉၆ ခုနှစ်(မြန်မာသက္ကရာဇ်၁၂၅၈ခုနှစ်၊တပေါင်းလဆန်း
၈ရက်)ညနေပိုင်းအချိန်တွင်အလောင်းစည်သူမင်းကြီးတည်ထားခဲ့သောမန္တလေးမတ္တရာရှိဆုတောင်းပြည့်ရက်ကန်းစင်
တောင်ရှိမဟာသီလာကျောက်ဖျာကြီးပေါ်တွင်ပေါက်မြောက်အောင်မြင်ခဲ့သည်။
ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည်
ပထမံ ဘိုးဘိုးအောင်၊ ဆံရှည်ဆရာတော် ဦးကောဏ္ဍည တို့နှင့် ပညာချင်း ဖလှယ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိရသည်။
ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ တန်ဆောင်း မုန်းလပြည့်နေ့ ဆေးပေါင်းခ နက္ခတ်ဖမ်း စီရင်ပုံမှာ အလွန်တန်ဖိုး ရှိလေသည်။
ဆရာတော်ကြီး၏ သာသနာပြုခရီးစဉ်မှာ အလွန်ကျယ် ဝန်း၍ အလုံးစုံသိရှိနိုင်ရန် မလွယ်ကူပေ။ ရသေ့ကြီး ဘိုးသုစန္ဒီနှင့် လည်း ပတ်သက်ခဲ့လေသည်။
ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် လောကီဝိဇ္ဇာဓိုရ်ပုဂ္ဂိုလ် ဖြစ်၍ လောကီပညာရပ်များ အထူးတတ်မြောက် အောင်မြင်ခဲ့သည် ကိုတွေ့ရှိရသည်။ ဆရာတော်ထံတွင် သားတပည့် လေးဦးရှိသည်ဟုလည်း သိရသည်။
(က) ဆရာချန်(ဇီဝက ကြိုးကိုင်ဆေးဝိဇ္ဇာ)
(ခ) ဆရာဆိုင်(ဗောဓိမဏ္ဍိုင်ဆရာဆိုင်)
(ဂ) ဆရာဦးရဲသူ(ချင်းတိုင်းရင်းသား)
(ဃ) ဆရာလှိုင်(ဦးချမ်းလှိုင်) တို့ ဖြစ်သည်။
ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော်ဘုရားကြီးအား ငါးမည်ရ ဘွဲ့ခံ ဆရာတော်ကြီးဟု သိရှိရသည်။
၁။ ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော် ဦးဩဘာသ
၂။ ဆရာကြီး ဦးကွန်း
၃။ ကိုရင်ကြီး
၄။ မင်္ဂလာရန်အောင်ဆရာကြီး
၅။ စင်တောင်ဆရာကြီး တို့ဖြစ်သည်။
ဆရာတော်ကြီးသည် “ငါထွက်ရင် ကျော်သုံးကျော်နဲ့ ထွက်မယ်ကွ”
ဟု အမိန့်တော်ရှိဖူးခဲ့သည်။ ကျော်သုံးကျော်မှာ- ဦးကျော်ရန်၊ ဦးကျော်ဒင်နှင့် ဦးကျော် တို့ဖြစ်သည်။ လူသိများ၍အထင်ရှားဆုံးမှာ ဦးကျော်ရန် ဖြစ်သည်။
ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော်ဘုရားကြီးကို မိုးတားမြို့သူ မြို့သားတို့က ဘိုးဩဘာဆိုပြီး သိကြသည်။
ဝိဇ္ဇာဓိုရ်ဆရာတော်တို့၏ ထုံးတမ်းစဉ်လာ ဓမ္မတာအတိုင်း ဝတ်နိပါတ်နှင့် ပြည့်စုံသော တပည့်တို့အား ရက်ကန်းစင်တောင် ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် ဓနသိဒ္ဓိ(ခေါ်)ရွှေ,ငွေ,ရတနာတို့ကို စီမံပြုလုပ်ချီးမြှင့်ပေးလေ့ရှိသည်။
စမတောင်တော် စေတီတော်သမိုင်းတွင် စမတောင် အနောက် ၇ မိုင်ခန့်အကွာတွင် ရက်ကန်းစင်ကြောဟု နယ်တစ်ဝန်း လုံးသိသော တောင်ရိုးခင်းကြော တစ်ခုရှိသည်။ ရက်ကန်းစင်တောင် ဆရာတော်ဘုရားကြီး အားထုတ်ခဲ့သော နေရာလည်း ဖြစ်သည်။
ပခုက္ကူမြို့ရှိ ကျွန်းဖိုတောင်စေတီတော်သို့လည်း သွားရောက်၍ အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ မွန်ပြည်နယ်၊ ကျိုက်မရောမြို့နယ် ပိန္နဲကုန်း ရွာအနီးတွင်လည်း ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ထူးဆန်းသော ဖြစ်ရပ် များ ရှိခဲ့သည်။
အေဒီ ၁၉ဝ၄ ခုနှစ်၌ ရက်ကန်းစင်တောင်ဆရာတော် ဘုရားကြီးသည် မန္တလေးမြို့ပယင်းရောင်ဆေးတိုက်မှ အရှင်ထွက် ထွက်ခဲ့သည်ဟုလည်း ဆိုသည်။
အေဒီ ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန် ရွှေတိဂုံဘုရားကြီး၏ အင်္ဂါထောင့်တွင် ဘုရားဖူးလာ ပြည်သူများကို ဖူးမြော်ကန်တော့ ခံယူခဲ့သည်ဟုလည်း သိရသည်။
အေဒီ ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင်လည်း တောင်ကြီးမြို့ သို့ ရောက်တော်မူသည်ဟု သိရသည်။ တောင်ကြီးမြို့ သို့ရောက်စဉ် တောင်ကြီးမြို့နှင့် ဓာတ်တူနံတူဖြစ်သော တောင်ငူမြို့ မှ ဒေါ်ကြည်၏အိမ်တွင် ၁၉၇၀ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၂၄ ရက်၊ စနေနေ့ မွန်းလွဲ ၂ နာရီတွင် ခန္ဓာကိုစွန့်တော်မူလျက် အရှင်ထွက် ထွက်ခဲ့သည်ဟုလည်း သိရသည်။